سنوات چیست؟ محاسبه و قانون جدید پرداخت سال 1402

سنوات یعنی چه؟ سنوات تحصیلی و بیمه اجتماعی و مجاز

سنوات به عنوان یک اصطلاح مرتبط با محیط کاری، به مجموعه‌ ای از مزایا، تسهیلات، و حقوقی اطلاق می‌شود که یک کارمند از سوی کارفرما یا شرکت کسب می‌کند. این مزایا می‌تواند شامل اقداماتی نظیر بیمه‌های بهداشتی و درمانی، مرخصی پرداختی، مزایای بازنشستگی، تعطیلات سالانه با حقوق پرداختی و... شود. حق مزایا مختص افرادی است که در یک سازمان یا شرکت کار می‌کنند و از آن به‌عنوان بخشی از پیشنهاد مزایای کاری برای جذب و حفظ کارمندان استفاده می‌شود. این مزایا بر اساس سیاست‌های داخلی شرکت و قوانین کاری ممکن است متغیر باشند و معمولا در توافقنامه‌ها یا قراردادهای کاری به‌صورت کتبی ذکر میی شوند.

مهم ترین حقوق و مزایا در بخش مالی کارمندان شامل حقوق پایه، پاداش، بیمه‌های اجتماعی و پس‌انداز، مزایای بازنشستگی و تعطیلات سالانه می‌شوند. در مورد حقوق و مزایای کاری، این توجه به جزئیات و شرایط اقتصادی، اجتماعی و حقوقی هر کشور و حتی هر سازمان به‌ویژه خصوصیات و تقاضاهای بازار کار می‌کند. این موارد می‌توانند به‌صورت گسترده متفاوت باشند و باید به‌صورت جداگانه بررسی شوند.

پایه سنوات به چه معناست؟

به‌عنوان یک اصطلاح حقوقی، پایه سنوات به معنای اولیه یا اصلی برای محاسبه مزایا و حقوق مربوط به سنوات کاری یک فرد می‌باشد. در حقوق کاری و قوانین کاری، پایه سنوات ممکن است به مدت زمانی اشاره کند که بر اساس آن، مزایا و حقوق مربوط به سنوات کاری یک فرد محاسبه می‌شود. برای مثال، در برخی سیستم‌های حقوقی، پایه سنوات ممکن است از زمان ورود فرد به شغل مشخص شده باشد و بر اساس این زمان، حقوق و مزایا محاسبه می‌شود. این مفهوم اصلی برای تعیین مزایا و حقوق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در سیستم‌های حقوقی مختلف ممکن است با جزئیات مختلفی اعمال شود.

استخدام در ایران ، انواع و معرفی

در کشور ما استخدام ها به دو نوع دولتی و خصوصی تقسیم می شود. 
در استخدام های دولتی کارفرما دولت و وزارتخانه ها و ارگان های مریوط به آن می باشد . استخدام های دولتی خود به انواع زیر طبق قانون 45 مدیریت خدمات کشوری تقسیم می شوند :

استخدام رسمی

فراد در این نوع استخدام در مناصب رسمی در دستگاههای دولتی با آزمون ها و گزینش های خاص انتخاب می شوند که از مزایای خوب شغلی بهره مند می گردند.

استخدام پیمانی

این نوع استخدام اصلا در گروه استخدام های رسمی قرار نمی گیرند اما پیمان، حالت نیمه رسمی به خود می گیرد و شرایط آن به قرارداد و پیمان بسته شده بستگی دارد . افراد شاغل در این نوع استخدام در پوشش تامین اجتماعی قرار می گیرند.

استخدام خدماتی

افراد در این گروه از استخدام به کارهای خدماتی ارگان های دولتی به کار گرفته می شوند.

استخدام در بخش خصوصی ، به معنای عقد قرارداد اشخاص حقیقی و حقوقی با ارگان های غیر دولتی ( بخش خصوصی ) می باشد . وزارتخانه شورای عالی کار با تصویب قوانین کار از افراد شاغل در بخش خصوصی حمایت می کند. 
این نوع از به کارگیری افراد (استخدام در بخش خصوصی) به دو صورت تقسیم می شود :

• استخدام کار غیرموقت یا دائم : در متن این نوع از قراردادها محدودیت زمانی وجود ندارد.
• استخدام کار موقت با مدت معین : در این نوع قراردادها زمان به صورت صریح در متن پیمان مطرح می شود و تمدیدهای مکرر هم آن را به قرارداد دائم تبدیل نمی کند.

تعهداتی که کارفرما طبق بیانیه وزارت کار در قبال کارکنان و کارگران متعهد می شود عبارتند از :

• حق مسکن 
• حق اولاد
• حق ایاب ذهاب
• اشتغال خارج از مرکز
• نوبت و شیفت و کشیک کاری
• حق جذب
• فوق العاده شرایط نامطلوب کاری
• خواروبار و کمک عایله مندی 
• پاداش افزایش تولید و سود سالانه 

و آیتم های تحت تاثیر دستمزد :

• اضافه کاری
• کسر کاری
• سنوات پایان خدمت و پایه سنوات
• طلب مرخصی

یکی از مباحث پرچالش در  محاسبه حقوق و مزایای کارگران و کارمندان سنوات می باشد . وزارت کار کشور از سنوات به عنوان یک نوع مزایای تسهیلی برای کارکنان و کارگران شاغل یاد می کند. این وزارتخانه از سال 92 بخشنامه ای تنظیم کرد که سنوات به کارکنان رسمی و همچنین به کارگران و کارکنان قراردادی (بخش خصوصی) هم تعلق می گیرد و هیچ فرقی بین آنها در تعلق این نوع از مزایا نیست.
در تعریف سنوات با دو عبارت حق سنوات و پایه سنوات روبه رو هستیم که از نظر مفهوم کاملا متفاوتند اما تکلیف کارفرما در مورد این دو موضوع، موظف به پرداخت (سنوات پایان خدمت و پایه سنوات) می باشد.
پایه سنوات ، یک نوع مزایای جانبی که به صورت ماهانه پرداخت می شود . کلیه کارگران مشمول قانون کار از سال دوم فعالیت در کارگاه مشمول پایه سنوات می شوند و شرط تعلق پایان سال اول کاری ست پرداخت پایه سنوات هیچ ربطی به سطوح مزد دریافتی و رتبه شغلی فرد در آن سازمان ندارد.

قانون جدید پایه سنوات سال 1402

شورای عالی کار در پایان هرسال میزان پایه حقوق و پایه سنوات را اعلام می کند . پایه سنوات سال 1400 روزانه 46.666 ریال و ماهانه حدود 1.400.000 ریال به نسبت روزهای کارکرد آن ماه می باشد.
حق سنوات ، یک نوع پاداش و مزایای پایان کار به کارگران و کارمندان است که کارفرما موظف به پرداخت آن در زمان خاتمه کار (ماده 21 قانون کار) می باشد .
 نحوه پرداخت آن توسط کارفرما به دو روش است : کارفرما می تواند در پایان هر سال یا پایان همکاری پرداخت نماید که زمان پرداخت تعیین کننده نوع محاسبه این نوع از مزایاست. طبق ماده 21 قانون کار خاتمه قرارداد کار به یکی از انواع زیر است :
فوت 
بازنشستگی
ازکار افتادگی
استعفای کارگر
انقضای مدت در قراردادهای کار با مدت موقت و عدم تجدید صریح یا ضمنی آن
پایان کار در قراردادهایی که مربوط به کار معین است.

محاسبه و پرداخت حق سنوات

اولین نکته در محاسبه حق سنوات، اصطلاح عبارت مزد ثابت به مزد باتوجه به بند 34 و 35 قانون کار در پایان سال 99 می باشد. شایان ذکر است ماخذ محاسبه فوق العاده ها و مزایای قانونی نظیر مزایای پایان کار، مزد یا حقوق دریافتی (نقدی و غیرنقدی) می باشد.

فرمول محاسبه حق سنوات در پایان هر سال : معادل اخرین مزد دریافتی کارگر * (تعداد روزهای کارکرد/ کل روزهای سال)

فرمول محاسبه حق سنوات در پایان همکاری : آخرین مزد دریافتی * تعداد سالهای پرداخت نشده

پرداخت مالیات یا معافیت حق سنوات

در قانون قبلی حق سنوات در صورت تداوم همکاری بین کارگر و کارفرما معاف از مالیات اما در صورت قطع همکاری بین آن دو (کارگر و کارفرما) مشمول مالیات می شد اما طبق بند 5 ماده 91 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 31 تیرماه سال 94 وجوه پرداختی یا تخصیصی بابت حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده، فارغ از بازنشستگی، از کار افتادگی، قطع همکاری و یا ادامه کار حقوق بگیر، از پرداخت مالیات معاف می باشد. 

سوالات متداول پاسه و حق سنوات

آیا به کارگران فصلی حق سنوات تعلق می گیرد؟

- بله، با توجه به مدت زمان کارکردشان حق سنوات می گیرند.

آیا به کارمندان ساعتی و پارت تایم حق سنوات تعلق می گیرد؟

- بله، میزان سنوات آنها بر اساس میانگین دریافتی آنها در آخرین 90 روز کاری محاسبه می شود.

تعلق پایه سنوات و حق سنوات به کارگران و کارمندان کمتر از یک سال سابقه کاری در مجموعه چگونه است؟

- پایه سنوات به این گروه پرداخت نمی شود اما حق سنوات به نسبت ماه و روزهای فعالیت دریافت می کنند.

اگر کارگری به علت تعطیلی کارگاه اخراج شود مشمول حق سنوات  می شود؟

- بله، به نسبت تعداد روزهای فعالیت در کارگاه حق سنوات دریافت می کند.

اگر فرد بازنشسته ای دوباره مشغول به کار شود حق سنوات در یافت می کند؟

- بله، کارگرانی بازنشسته ای که دوباره مشغول به کار شوند از سنوات خدمت مجددا بهره مند می گردند.

محاسبه حق سنوات در کارگری که دچار از کارافتادگی شده چگونه است؟

- کارگری که طبق تشخیص کمیسیون پزشکی سازمان بهداشت و درمان منطقه با معرفی شورای اسلامی کار یا نمایندگان قانونی از کارافتاده شده کارفرما مکلف است معادل دوماه مزد دریافتی نسبت به هرسال سابقه حق سنوات را پرداخت نماید.

جالب است بدانید نرم افزار اوراش ابزاری جهت تسهیل محاسبه حق سنوات به طرق مختلف را در اختیار شما قرار می دهد . فقط کافیست روش و نوع محاسبه آن را تعیین  و عملیات پرداخت را توسط ابزار پرداخت گروهی تسریع ببخشید. صدور سند مربوط به آن هم در کمترین زمان ممکن انجام خواهد شد. همچنین در زیرسیستم حقوق و دستمزد امکانی فراهم شده که می توانید سنوات پرسنل را ذخیره کنید و گزارش سنوات پایان خدمت آن ها را به دوصورت براساس فعالیت و همینطور بر اساس اخرین فعالیت (طبق روش پرداخت سنوات مجموعه به پرسنل)، مشاهده بفرمایید.